Het is te verklaren waarom er soms verschillen in de verwachtingen van de patiënt en de arts zijn.
De arts denkt op een andere manier over ziekte dan de patiënt. In het proces van gesprek met de patiënt en onderzoek weegt hij/zij af welke diagnoses de klachten kunnen veroorzaken. De arts vindt het eigenlijk het belangrijkste om ernstige ziektes uit te sluiten,niet per se om de precieze oorzaak van de klachten te achterhalen.
De patiënt denkt juist vanuit de klachten. Hij/zij is bezorgd wat de klachten zijn, en is met name heel benieuwd wat de oorzaak is van de klachten. De diagnose is heel belangrijk.
Als de arts uitlegt dat er geen afwijkingen zijn gevonden bij het onderzoek en er dus geen reden is om bezorgd te zijn, is dat voor de patiënt niet altijd geruststellend. De patiënt blijft zich afvragen wat er dan wel aan de hand is en hoe het kan dat de klachten zo ernstig zijn, maar er toch niets gevonden wordt. Ook zijn er patiënten die bang zijn dat de arts iets over het hoofd heeft gezien.
Artsen vragen dan ook soms hele andere dingen dan een patiënt verwacht had. Hieronder een voorbeeld:
Patiënte Melanie is erg bezorgd, ze is de laatste tijd ontzettend moe, komt eigenlijk nergens echt goed aan toe, en merkt ook dat ze veel minder goed geconcentreerd kan werken dan voorheen. Het lijkt haar belangrijk dat de arts dat goed begrijpt en daarom wil ze daar veel over vertellen, zodat de dokter erachter kan komen wat het is. De dokter is geïnteresseerd in de klachten, maar vermoeidheid en concentratieproblemen komen vaak voor bij veel verschillende aandoeningen, en leiden dus niet duidelijk naar een diagnose. Daarom wil de dokter ook andere dingen weten. De patiënte voelt zich niet zo gehoord, omdat de arts maar kort over de vermoeidheid doorvraagt en veel vraagt naar allerlei andere dingen, zelfs ook naar klachten die patiënte niet heeft. Melanie heeft er daardoor niet zoveel vertrouwen in dat de arts het allemaal wel goed begrepen heeft. De arts neemt Melanie minder serieus, omdat ze de antwoorden op de vragen niet altijd geeft, en steeds weer over de vermoeidheid begint.
Uit onderzoek onder neurologen in Nederland is gebleken dat een deel van de neurologen denkt dat er psychiatrische problemen vastgesteld moeten worden (bv. door een psychiater of psycholoog) voordat de diagnose functionele stoornis gesteld kan worden. Ook bij een onderzoek onder Engelse neurologen blijkt dat zij functionele niet-epileptische aanvallen vaker zien als een psychisch probleem dan patiënten. Dat komt omdat vroeger psychische problemen als oorzaak of uitlokkende factor noodzakelijk waren voor het stellen van de diagnose. Tegenwoordig is dat echter niet meer zo.
Zowel de arts als de patiënt kunnen er vaak iets aan doen om het gesprek beter te laten verlopen.
Onder het tabblad 'voor zorgverleners' staan tips voor de arts.
Tips voor de patiënt
-
Als u denkt aan bepaalde ernstige aandoeningen die uw klachten zouden kunnen veroorzaken, bijvoorbeeld omdat u dat op internet hebt gelezen, of van vrienden heeft gehoord, vraag dan aan de arts of u een risico hebt op die ziekten. Als u blijft zitten met twijfel over deze andere ziekten, kan dat verbetering in de weg staan.
-
Als u twijfelt over de diagnose, of het gevoel heeft niet serieus genomen te worden, bespreek dat dan met uw arts. Het werkt het beste om te zeggen dat u het gevoel hebt niet serieus genomen te worden, of het gevoel krijgt dat de arts denkt dat uw klachten niet echt zijn.
-
Het is een normaal en belangrijk onderdeel van het gesprek met een patiënt om zowel lichamelijke als geestelijke klachten te bespreken. Dat staat los van de diagnose, die wordt gesteld op basis van het verhaal en lichamelijk onderzoek (zoals eerder beschreven). Wij zouden adviseren om niet beschaamd te zijn over deze klachten, maar hier eerlijk over te spreken.
-
Als u nieuwe klachten krijgt kunnen die passen bij de diagnose functionele stoornis, maar dat hoeft niet. Ga bij nieuwe klachten dus wel naar de huisarts. Als u wordt verwezen naar een specialist, vertel dan dat u een functionele stoornis heeft, zodat de specialist dit kan meenemen in de overweging.